Al wat is, wat was, wat wezen zal, het is vervat in AUM.
Dat wat noch tijd, noch ruimte kent, ook dat is AUM. – Mandukya Upanishad

In vele Upanishaden wordt een poging gedaan om de betekenis en kracht van de mantra AUM te verduidelijken. Ook verschillende hoofdstukken van de Bhagavata Geeta geven een prachtige omschrijving voor de drievoudige heilige klank AUM. Alhoewel de schrijfwijze AUM uit 2 klinkers en 1 medeklinker bestaat, is de mantra AUM volgens de geschriften een klank (pranav). De uitspraak is weliswaar OOO…mmm, maar de juiste schrijfwijze is A U M. In geschreven teksten zie je vaak dat veel mensen, ook met een bepaald kennisniveau en status, dit heilige woord op verkeerde wijze schrijven: ‘om, oom, ohm (haha, omroep hindoe media).

In dit stuk probeer ik geestelijke voeding te delen met betrekking tot de betekenis en kracht van het heilige woord AUM. Hiervoor ben ik naast de readers van de jaren geleden gevolgde cursussen Upanishaden en Bhagvata Geeta, opnieuw gedoken in de Bhagavata Geeta en verschillende andere betrouwbare literatuur, o.a het boek van Dr. W. H. van Vledder ‘ het Mysterie van het Zelf-Upanishaden’.

Het Hindoeïsme zegt dat AUM een zeer diepzinnige klank is die door het Brahman (het Allerhoogste Bewustzijn, dat ook God genoemd wordt) tijdens de schepping van het hele universum is voortgebracht. AUM is de kiemkracht van elke creatieve daad die tot de schepping heeft geleid. “Eerst was er het “WOORD” zegt ook de christelijke Bijbel. Aangezien de schepping eeuwig voortduurt, kan hieruit begrepen worden dat AUM als scheppingsklank ook eeuwig voort trilt, nooit verloren gaat, nooit ophoudt. M.a.w. AUM, de essentie van alle energie, die voorbij gaat aan alle namen en vormen blijft, zolang al het geschapene daarin bestaat, naklinken. Omdat AUM uit het Brahman (voor het gemak God) als Oerkracht voortvloeit, is AUM ook Brahman (niet Bramha), God, het AL, het transcendente dat staat voor Om-kaar: het Goddelijke en de vibrerende heelheid/eenheid van de Kosmos, die eindeloos, eeuwigdurend, niet deelbaar is.

Terugkomend op de spellingvorm, ben ik na veel gezoek en gevraag erachter gekomen dat de geromaniseerde spellingswijze OM beschouwd wordt als de verdichte vorm van AUM die de oorsprong is van alle andere klanken en woorden en op zichzelf al een mantra is. Daarom komen we ook deze spellingvorm (OM) tegen in vele gebeden en mantra’s en aan het begin van elke mantra, als Moeder van alle mantra’s.

De 3 klanken in AUM, ook wel in de geschriften ‘Drieheid’ genoemd, hebben echter elk op zich vele essentiële betekenissen; ook m.b.t. de plek in het lichaam van waaruit ze (aaneengeschakeld) voortgebracht moeten worden door de menselijke ziel. Het volgende vers uit de Mandukya Upanishad zegt hierover:

DAT is het ene Zelf dat klinkt door het heilig AUM
Het AUM omvat het Al, het is het transcendente, hoogste Zelf;
Als dit Zelf zich openbaart en zich als Drieheid toont,
Worden de drie toestanden aangeduid als A, U en M -AUM.

Deze Drieheid komt terug in verschillende aspecten, z.a. de relatie van AUM tot Bramha (niet Brahman), Vishnu en Shiva, de drie functionele manifestaties van God, waarbij
– de A staat voor Brahma, het scheppende aspect,
– de U (oe) voor Vishnu, het onderhoudende aspect (de verzorger van alles wat bestaat),
– de M voor Mahesh of Shiva, het regenererende of herscheppende, vernieuwende aspect.

Deze drie aspecten zijn op hun beurt verbonden met de drie tijden van ons bestaan: verleden, heden en vergaan. Vanwege het feit dat deze drie Goddelijke manifestaties in hun functionele zin (scheppen, onderhouden, herscheppen) beperkt zijn in tijd, terwijl de schepping eeuwig blijft voortgaan, staat AUM ook in relatie tot zowel Tijd in beperkte zin (zoals wij die hanteren: verleden, heden, vergaan) als Tijd in eeuwig durende zin (tijdloosheid, zonder begin, zonder einde): doordat Shiva het leven steeds regenereert, Brahma de wereld steeds herschept en Vishnu het geschapene onderhoudt, in cycli van yuga na yuga. (een cyclus van 4.320.000 menselijke jaren, met hierbinnen nog kleinere cycli van tussen ca 2000 en 4000 menselijke jaren).

AUM als tijd proces staat dus voor: ontstaan -Brahma die schept, bestaan -Vishnu die onderhoudt (zoals ouders hun kind verzorgen) en vergaan -Shiva die alles laat sterven/vergaan, gevolgd door herschepping: cyclus van Drieheid, die eeuwig voortduurt; denk hierbij ook aan Sanatan Dharma, de Eeuwige Waarheid, waarop de Hindoe filosofie, het Hindoeïsme, gebaseerd is (de Eeuwige Waarheid: het AL, het Brahman, het Transcendente, God, het Licht der Lichten zoals in de Mandukya Upanishad beschreven staat.

Vervolgens is Aum ook de som van alle klanken en woorden die onze taal omvat. Bij een juiste uitspraak vibreert de A in de buik/navelstreek (Mooladhara, Swadhistana en Manipura chakra, de 3 onderste chakra’s), de U in de borststreek, vanaf de navelstreek (hart/keel chakra), de M in het hoofd (Ajna, Bindu, chakra). De vibratie in de buik is gerelateerd aan onze creatieve en scheppende vermogen (inclusief voortplanting). De vibratie in de borststreek is gerelateerd aan onderhoudende effecten; hier is ook de long gehuisvest, dat wat het lichaam middels zuurstof onderhoudt om in leven te kunnen blijven. De vibratie in het hoofd wordt geassocieerd met destructie van verlangens, van negatieve gedachten in de geest en het verlagen van het ego om plaats te maken voor het onderscheidingsvermogen, beter inzicht (Buddhi). De begin vibratie start in deze energetische plekken in het lichaam, vanaf Mooladhara, om uiteindelijk met de volledige mantra te verdichten in de ziel, het Atman.

Tevens verwijst AUM naar de allesoverheersende verbondenheid, eenheid, samenhang tussen alles wat bestaat, alles wat wij kunnen waarnemen en dat wat wij niet kunnen waarnemen (zien, horen, proeven, ruiken, voelen). AUM is gegrondvest in alle processen die zich in het eeuwigdurende scheppingsproces afspelen (‘al wat is, wat was, wat wezen zal’). Alles is met alles in die grote ondeelbare goddelijke Eenheid verbonden. Deze grote onderlinge samenhang is de basis van ons leven en de schepping. Voor een goede geestelijke gezondheid die de grondslag is voor een goede lichamelijke gezondheid, is het daarom van belang dat men vanuit zelfrespect alles en iedereen om zich heen, zelfs een boomblad en een plastic fles respecteert.

Niet zonder reden wordt deze goddelijke klank eerst gereciteerd bij elk gebed; voor elke mantra wordt deze heilige klank als pranav (het aanroepen van God) uitgesproken. Ook bij rituelen en ceremonies begint men altijd eerst met het aanroepen van AUM. Bij yoga beoefening en meditatie wordt niet zomaar de AUM klank als invocatie gebruikt. Het leidt een soort heiliging in van wat er daarna volgt. Door deze bijzondere invocatie ervaart men een zekere rust in de geest waardoor men zich beter kan concentreren op de daarna volgende activiteit: het gebed, de ceremonie, het ritueel, de yoga beoefening en meditatie. De optredende vibratie tijdens de AUM recitatie genereert de energiestroom vanuit Mooladhara door onze chakra’s en bevordert daarmee de circulatie van Prana (Kosmische levenskracht) door onze hele zenuwstelsel.

Dagelijks mediteren op de mantra AUM is een krachtige meditatie op zich. In de Hindoe traditie kent men de meditatie (Jappa), waarbij men met een koord van speciale natuurlijke kralen 108 keer een mantra reciteert. De AUM mantra is hierbij ideaal, omdat het synchroon met de adem gaat. Zo wordt in de yogafilosofie gezegd dat de adem AUM is. Zowel de lengte van de onwillekeurige inademing als de lengte van de onwillekeurige uitademing gaan synchroon met het aanroepen van AUM. Hoe langer men met deze mantra in meditatie blijft, met de zintuigen naar binnen gericht, geheel geconcentreerd in het innerlijk, waarbij de adem synchroon gaat met de AUM recitatie, des te krachtiger is het diepe effect dat men kan ervaren. Meditatie op AUM genereert een krachtige vibratie, een energetische Kracht die het spirituele innerlijk tot bloei brengt en helende effecten teweeg brengt. Men raakt diep geworteld in het innerlijke Zijn, verbonden met onze inwonende goddelijke Vonk, onze leidende en stuwende Kracht, het innerlijk stralende Licht. Je wordt bewust van je innerlijke Zelf, je ervaart bewust je eigen Zijn, je eigen tijdloosheid, je ervaart AUM en bent in het NU, ook wel genoemd je “Oceaan van Stilte” in je allerdiepste diepte. Dit wordt in de geschriften bedoeld met transcendentie. Procesmatig komt men in een staat van innerlijke vrijheid, verlangens worden minder, negatieve emoties smelten weg, depressie maakt plaats voor levensvreugde, vergevingsgezindheid, tevredenheid en dankbaarheid met het leven zoals het is.

Elke Upanishad begint met een mantra die voorafgegaan wordt door de heilige klank AUM.
De Chandogya Upanishad vermeldt dat AUM het Zelf (Atman, Ziel) is van alle wezens. De Maitri Upanishad leert ons twee manieren van meditatie op AUM: met geluid en daarna overgaand in stilte. Het geluid is de goddelijke vibratie, de stilte is de goddelijke vreugde, ervaren van diepe gelukzaligheid (Ananda). In de Katha Upanishad is de Mantra AUM het Kosmische Vuur, de dynamische goddelijke energie waarop de hele schepping berust: AUM is Shakti, de Heilige Moeder, de goddelijke Koningin, Moeder van het leven, want zonder Haar is schepping niet mogelijk. AUM is daarom Universeel, niet verbonden aan een godsdienst, niet verbonden aan ras of afkomst, maar drager van alle universa.

Dit universele karakter van AUM vindt men terug in het christelijke Amen, het slot van alle christelijke gebeden, het islamitische Amin en Amon-de naam van de Egyptische God. Vele schrift geleerden zeggen dat deze heilige woorden afgeleid zijn van AUM. Hier komt de universele verbondenheid opnieuw duidelijk tevoorschijn.

Samenhangend met de eerder genoemde Drieheid zijn er talloze andere Drieheden in relatie tot de mantra AUM, die in het tweede deel van dit artikel beschreven worden.

AUM Shanti

Madhuri Doerga, Yogapraktijk Swarda

Bronnen:
– Het Mysterie van het Zelf-Upanishaden, Dr. W.H. van Vledder
– The Bhagavad Geeta, Swami Shivananda (Divine Life Society)
– Bhagavad Geeta-Commentaar, Mehdi Jiwa
– Shrimad Bhagavad Geeta volume 1 en 2, Swami Ramsukhdas
– 112 Meditations for Self Realization-Vigyan Bhairava Tantra, Ranjit Chaudhari
– Yoga, Meditation and Japa Sadhana, Swami Krishnananda (Divine Life Society)
– Meditations from the Tantras, Swami Satyananda Saraswati (Bihar School of Yoga)
– Yoga & Ayurveda-Self-Healing and Self-Realization, David Frawley