Het ondeelbare geheel

AUM Purnamadah, Purnamidam, Purnaat Purnam Udachyate
Purnasya, Purnamadhaaya, Purnam-e-vaa Vashisyate.
Aum Shanti, Aum Shanti, Aum Shanti ISHA Upanishad.

DAT is het geheel, dit is het geheel (volmaakt). Uit het geheel is het geheel voortgekomen. Als van het geheel het geheel wordt afgetrokken dan blijft het geheel over.
Aum Vrede, Aum Vrede, Aum Vrede.

In deel 1 kwamen verschillende betekenissen en effecten van het mediteren op de universele heilige klank AUM aan de orde. Er zijn veel meer betekenissen toe te schrijven aan deze heilige klank met haar universele karakter. Daarnaast vloeien in essentie nog een aantal drie-heden voort uit deze krachtige ‘drie-klanken’ mantra. Ook elk onderdeel van de Sanskriet lettervorm, het AUM symbool, heeft prachtige betekenissen.

Omdat de drie ‘Kracht’ manifestaties, met elk hun eigen functies, Bramha, Vishnu, Shiva uit het Allesomvattende Brahman voortvloeien, de Allesomvattende en Al-doordringende Goddelijke Energie als Oerkracht, de glorievolle ENE uit Wie het gehele Universum voortkomt en tot Wie het ook terugkeert, is AUM zelf, z.a. ik eerder vermeldde, het Allesomvattende Brahman (voor onze beperkte begrip: God); verbonden met onvergankelijkheid en tijdloosheid (eeuwigheid) en continuïteit van het bestaan.

Vanuit de holistische visie is de drieheid van AUM ook in het menselijke bewustzijn terug te vinden, waarbij de A staat voor Wilskracht, de U voor Liefdevolheid en de M voor Intelligentie/Inzicht/Onderscheidingsvermogen. Het is de Pranava mantra. Waarvan Prana staat voor de vitale energie/levensadem, de oer energie die in de Kundalini chakra inwoont en Va-Vak staat voor geluid/klank; m.a.w.: de heilige oerklank, de Bron waaruit lichtstraaltjes ontspringen die alle uithoeken van de geest vitaliseren en verlichten. In de Yoga- traditie en ook in de klassieke Indiase zang (Dhrupad) wordt AUM dan ook Nada-Brahman genoemd. De klank AUM als brugfunctie tussen God en de mens (nada betekent geluid). Het regelmatig en langdurig achter elkaar reciteren van AUM loutert het bewustzijn, vernietigt alle negatieve emoties en verheft ons bewustzijn tot het Goddelijke (liefdevolheid, innerlijke vrede, creativiteit en inzicht, geduld, de wil om goed te doen).

In het verlengde hiervan staat dat ook de klank van de fluit van Krishna en Krishna zelf als incarnatie van Vishnu, het Pranav, Om\AUM, symboliseert, waarbij de A staat voor Krishna, de U voor Radha (de Heilige Moeder zonder wie geen schepping mogelijk is) en de M voor Jiva-Atma (de individuele ziel, waaruit onze persoonlijkheid voortvloeit). Niet alleen schept Hij met de fluit de wereld, maar ook roept Hij hiermee de mens terug naar haar ‘hemelse thuis’ (onze spirituele innerlijk). Wil de mens terug naar de Bron, naar het Goddelijke bewustzijn (Krishna-Christus-Buddha-bewustzijn (dat universeel is), dan moet hij ‘leeg’ zijn, net als de fluit en, zoals in deel 1 beschreven, ontdaan van elk spoortje egoïsme, jaloezie, hoogmoed en eigendunk. In deze staat van overgave en devotie versmelt de menselijke geest met het Goddelijke en gaat op in vreugde, liefdevolheid en harmonie, verdraagzaamheid, onbaatzuchtigheid. De weg tot deze innerlijke verschoning, lautering, is een lange en zware gedisciplineerde weg die men op verschillende manieren zou kunnen bewandelen. O.a. de weg van Bhakti yoga (overgave en toewijding aan intense en intensieve godsdienst belijdenis met diepe compassie), het acht-voudige pad van yoga met intensieve, gedisciplineerde meditatie, waarbij de mantra recitatie een grote rol speelt en Karma yoga (dienstbaarheid en onbaatzuchtigheid jegens de medemens, de natuur en de Kosmos) en onthechting (i.h.b. van materieel bezit en van dat wat voorbij en verloren is gegaan, het verleden).

Zo verhaalt de Mundaka Upanishad over de mens die als boogschutter in volledige concentratie (meditatie) zijn doel wil treffen: in diepe meditatie (Dhyaan, de 7e stap in het achtvoudige yoga pad van Patanjali Ashtanga Yoga) het contact tot stand brengen met je innerlijke Kern en het Goddelijke Licht (Dat wat straalt). Hier is AUM de boog, je innerlijke Kern de pijl en het Goddelijke (Kosmische) Licht het uiteindelijke Doel. Zie hier weer een drieheid met in zich steeds weer de grote Eenheid, Dat wat niet deelbaar is, het Volmaakte.

Vervolgens staat AUM voor Aumkar (lees:Omkaar). Aumkar verwijst naar het Oerprincipe van het Universum dat wij God noemen en heeft 2 betekenissen:
– het Goddelijke dat eindeloos, onvergankelijk, eeuwigdurend en tijdloos is;
– de vibrerende Heelheid/Eenheid van de Kosmos (God als ondeelbaar, als heelheid en volmaakt).
Ook hier is AUM de pranav mantra, de oerklank die uit vibratie bestaat: ritmische golven die vanaf het eerste begin van de schepping tot het einde der tijden (en de herschepping) het Universum doordringen. In die zin is AUM niet alleen de eerste manifestatie van het ongemanifesteerde Brahman (DAT wat we niet kunnen waarnemen, nooit zullen zien, maar dat er wel IS en eeuwig zal blijven) maar ook de verbindende factor tussen het Brahman en alles wat bestaat en dat wat (voor onze gelimiteerde geest) niet bestaat. AUM refereert hier niet alleen naar de allesoverheersende verbondenheid en totale eenheid tussen alles wat er is, tussen de mens en zijn totale omgeving, maar ook naar de allesoverheersende verbondenheid in alle (eindeloze) processen die zich in de (steeds voortdurende) schepping afspelen. Alles en iedereen is in een eindeloos proces van heelheid en eenheid (in wezen zonder tegenstellingen) met elkaar verbonden, zoals AUM, met AUM en door AUM (dit wordt bedoeld in bovenstaande mantra).

Voorbeelden van deze eenheid vinden we niet alleen in de eerder genoemde drieheid Bramha, Vishnu en Shiva als functionele aspecten van één Kosmische Kracht terug, maar ook in de volgende drieheden:
– lichaam (A), spraak (U), en geest (M) : ook als eenheid functionerend.
– Aarde/grofstoffelijke materie (A), atmosfeer/levensenergie (U), Kosmos/Goddelijke Energie (M).
– Het Waak bewustzijn (A) oftewel alertheid/awareness: die bewustzijnstoestand waarin de zintuigen actief zijn en wij ervaringen opdoen. Het Droom bewustzijn(U): in deze fase begint het bewustzijn zich naar binnen te richten; de zintuigen zijn minder actief gericht op de buitenwereld; verwerking van indrukken en opgedane ervaringen in de waaktoestand vinden in deze staat plaats zoals in een droom; ook het stadium van inzicht en onderscheidingsvermogen/Understanding. Dan volgt het stadium van het Diepe Slaap bewustzijn (M), het stadium van diepe Meditatie: indrukken en ervaringen uit de buitenwereld zijn verwerkt en opgelost. Er is alleen maar diepe rust en vrede; er is geen denken meer, geen verlangen, geen tegenstellingen, geen ego, er is alleen maar innerlijke bevrijding, de verbinding met het spirituele innerlijk (transformatie). Drie stadia van het bewustzijn, met als 4e component de Turya staat, de staat van eindeloze, goddelijke stilte en rust, liefde en vrede (Oceaan van Stilte), gelukzaligheid, transcendentie.
– Rajas (A):activiteit, Tamas(U): lethargie, donker, destructief en Sattva (M): puurheid, geestelijk evenwicht. Drie onlosmakelijk verbonden kwaliteiten in mens, natuur en ook in ons voedsel. Alle handelen, spreken en denken van de mens zijn gebaseerd op deze drie energetische kwaliteiten, die ook de drie Guna’s worden genoemd.
– Ook in de ayurveda (oorsprong van geneeskunde) is de drieheid van AUM terug te vinden in de drie hoofd elementen waaruit elk mens bestaat, onze constitutie, namelijk: Vata (lucht, ether element, beweging zowel in lichaam als geest), Pitta (vuur element) en Kapha (aarde en water element). Zijn deze elementen in evenwicht dan is men lichamelijk en geestelijk ook in evenwicht.

Zowel in de yoga anatomie en psychologie als binnen de ayurveda en de muziek wordt beschreven wat voor helende en preventieve effecten deze heilige klank heeft op het hele zenuwstelsel, het bewustzijn, op onze hele gezondheid, mits goed uitgesproken en, zoals eerder vermeld, door middel van dagelijkse serieuze meditatie. Het driemaal uitroepen van AUM, AUM, AUM is nog lang geen meditatie, maar een hulpje om heel even de denk activiteit in de geest te verlagen, zodat men zich heel even kan concentreren.

Nog een zeer belangrijke drieheid is in zowel de Bhagvata Geeta hoofdstuk 7 als in de Prashna Upanishad, terug te vinden. Hier wordt beschreven wat het mediteren op de drie klanken A U M afzonderlijk en gelijk daar achteraan de totale klank AUM betekent. Om het niet te ingewikkeld te maken noem ik onderstaand kort alleen de beschrijving uit de Bhagvata Geeta.

Meditatie op A is het zich richten op de materiële wereld, de gemanifesteerde wereld. Dit betekent niet alleen alles wat geschapen is en we met onze zintuigen kunnen waarnemen, maar ook dat wat geschapen is en we niet met onze zintuigen kunnen waarnemen. Het leidt je o.a. naar het domein van kennisverrijking, wetenschappelijke kennis.
Meditatie op A en U samen leidt je naar het domein van de subtiele staat van het Universum: dat wat reeds geschapen is, dat wat niet geschapen is maar latent aanwezig, en ook dat wat nooit geschapen zal worden, maar wel IS.
Meditatie op A U M samen (AUM) houdt in een versmelting van alle drie onderdelen om te komen tot Heelheid, tot de goddelijke verbintenis. Het is een menselijk ontwikkelingsproces dat van A U M tot AUM, de Alles overheersende Godheid, leidt. De A lost op in de A U om uiteindelijk met de M tezamen te versmelten in AUM waarmee wij in intense meditatie gelukzaligheid kunnen ervaren, door de verbintenis met onze Goddelijke Vonk, onze spirituele IK. In de Bhagvata Geeta, waarin zich een dialoog plaatsvindt tussen Krishna en Arjun zegt Krishna aan Arjun dat Hij AUM is in alle Vedas (Hindoe Heilige geschriften).

Mediteren op de drie losse klanken afzonderlijk om daarna weer te versmelten in AUM heeft ook helende effecten. In de workshops die ik hierover heb gevolgd wordt dit de ‘AUM-healing’ meditatie genoemd. De zowel lichamelijke, fysiologische als mentale effecten van deze meditatie hebben mijn yoga deelnemers en ik met volle overtuiging mogen ervaren. Om niet in een grote depressie te geraken tijdens de Corona lockdowns en het isolement waarin ook ik belandde, heb ik deze meditatie regelmatig met succes gedaan. Enkele effecten van deze helende meditatie zijn bijvoorbeeld: verlaging van de bloeddruk, cholesterol waarde, bloedsuikerspiegel, verbeterde slaap, verbeterde concentratie, opheffen van depressie, bevrijding van negatieve emoties, rust in het hoofd en nog veel meer. Men overstijgt met deze meditatie de drieheid, het materiele domein, de uiterlijke wereld, om zodoende de verbinding te verkrijgen met de innerlijke heelheid, de ‘oceaan van stilte’ diep in ons.

De Sanskriet lettervorm AUM weergeeft de diepere essentie van AUM in twee dimensies. De ene dimensie reflecteert op het bewustzijn, de andere op het Universum.
Met betrekking tot het bewustzijn staat de bovenste boog in het AUM symbool voor de wakende toestand (A), de lange onderste boog voor de droomtoestand (U) en de boog die van het centrum uitgaat, symboliseert de diepe, droomloze slaap (M). De halve maan-vorm staat voor ‘Maya’ de sluier van illusie waarin wij als mens gevangen zitten door onze beperkte en tijdgebonden geest en onze gehechtheden. De stip staat voor de getranscendenteerde toestand (Turya): als men zich verheft boven de versluiering van de geest en in het transcendentale tot rust komt, is de mens bevrijd van de eigenschappen van Rajas en Tamas en ervaart Sattva: innerlijk evenwicht, algehele eenheid, liefdevolle innerlijke vreugde, AUM. De drieheden maken plaats voor eenheid, verbondenheid, de grondslag voor morele betrokkenheid met het leven, met de medemens, met de natuur, met het heelal.
Gerelateerd aan het Universum herken je zowel een ellips als een cirkel in de Sanskriet lettervorm. Dit is een reflectie, een symbolische weergave van het universum, het heelal. De beweging van hemellichamen vindt plaats in de vorm van ellipsvormige banen. De cirkel weergeeft de oneindigheid en continuïteit van het totale universum en staat symbool voor de schepping, de Oerkiem van waaruit alles ontstaat, de Grote Eenheid van de Goddelijke cirkel van onvergankelijkheid, oneindigheid en tijdloosheid (een cirkel heeft geen begin en geen einde). Uit deze oerkiem ontstaan niet alleen de ellipsen, de hemellichamen, maar ook de tegenstellingen in de schepping: warmte, koude, duisternis, licht, ‘t Goddelijke, ‘t materiële, dood, leven, mannelijke en vrouwelijke aspecten.

Als we al deze tegenstellingen in onszelf kunnen overwinnen, dan kunnen we veranderen van iemand die uit de goddelijke cirkel en het materiële of aardse (de ellips) bestaat in iemand die alleen uit de cirkel van het goddelijke bestaat en ervaart men ‘Sattchitanand’: Inzicht in die Ene Waarheid en Goddelijke Vreugde, gelukzaligheid. Je overstijgt alle drieheden om op te gaan in die Allesomvattende Eenheid AUM, het Ene, ondeelbare Geheel.

AUM Tat Sat (So It Be).

Madhuri Doerga

Bron:
– Het Mysterie van het Zelf-Upanishaden, Dr. W.H. van Vledder
– The Bhagavata Geeta, Swami Shivananda (Divine Life Society)
– Bhagavad Geeta-Commentaar, Mehdi Jiwa
– Shrimad Bhagavata Geeta volume 1 en 2, Swami Ramsukhdas
– 112 Meditations for Self Realization-Vigyan Bhairava Tantra, Ranjit Chaudhari
– Yoga, Meditation and Japa Sadhana, Swami Krishnananda (Divine Life Society)
– Meditations from the Tantras, Swami Satyananda Saraswati (Bihar School of Yoga)

Met dank ook aan mijn vele spirituele leraren en begeleiders.